Турмерик амтлагч нь одоо байгаа хамгийн үр дүнтэй хоол тэжээлийн нэмэлтүүдийн нэг юм.
Куркуминоид ба куркумин гэж юу вэ?
Турмерик бол каррины шар өнгийг үүсгэдэг амтлагч юм.
Турмерикийг олон мянган жилийн турш анх Энэтхэг улсад амтлагч, эмийн ургамал байдлаар ашиглаж ирсэн. Турмерик нь эмийн шинж чанартай нэгдлүүдийг агуулдаг болохыг судалгаагаар тогтоосон.
Эдгээр нэгдлүүдийг curcuminoids гэж нэрлэдэг. Тэр дундаа хамгийн чухал нь куркумин бөгөөд турмерикийн гол идэвхтэй бодис юм.
Турмерик дахь куркумины агууламж нийт жингийн ердөө 1-6% орчим агуулж байдаг.
Мөн куркумин нь хүний хоол боловсруулах замаар дамжин цусны урсгалд муу шингээгддэг. Куркумины бүрэн үр нөлөөг мэдрэхийн тулд түүний биологийн хүртээмжийг (бие махбодид ямар нэг бодис шингээх хурд) сайжруулах шаардлагатай.
Энэ нь пиперин агуулсан хар чинжүүтэй хамт хэрэглэхэд тусалдаг. Пиперин нь куркумины шингээлтийг 2000% сайжруулдаг байгалийн гаралтай бодис юм.
Тиймээс турмерик болон карриг хар перецгүйгээр төсөөлөхийн аргагүй байдаг байна.
Турмерик нь биеийн антиоксидант чадварыг нэмэгдүүлдэг.
Исэлдэлтийн гэмтэл (чөлөөт радикал) нь хөгшрөлт болон олон өвчний үрэвсэлийн гол механизмын нэг гэж үздэг.
Куркумин нь химийн бүтцийн улмаас чөлөөт радикалуудыг саармагжуулдаг хүчтэй антиоксидант юм. /1/
Куркумин нь тархины гаралтай нейротрофийн хүчин зүйлийг нэмэгдүүлдэг.
Насанд хүрсэн ч гэсэн тархины мэдрэлийн эсүүд шинэ холболт үүсгэх чадвартай бөгөөд тархины тодорхой хэсэгт үржиж, тоо нь нэмэгддэг.
Энэ үйл явцын гол хөдөлгөгч хүчин зүйлүүдийн нэг нь санах ой, суралцахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг тархины гаралтай нейротрофийн хүчин зүйл (BDNF) бөгөөд энэ нь идэх, уух, биеийн жинг хариуцдаг тархины хэсгүүдэд илэрдэг.
Тархины олон нийтлэг эмгэгүүд нь сэтгэлийн хямрал, Альцгеймерийн өвчин зэрэг BDNF уургийн түвшин буурсантай холбоотой байдаг.
Амьтан болон хүний аль алиных нь судалгаагаар куркумин нь тархины BDNF-ийн түвшинг нэмэгдүүлдэг болохыг тогтоожээ. Үүнийг хийснээр тархины олон өвчин, насжилттай холбоотой тархины үйл ажиллагааны доройтлыг удаашруулах үр дүнтэй байж болох юм. /2/
Куркумин нь зүрхний өвчин тусах эрсдлийг бууруулдаг.
Зүрхний өвчин бол дэлхийн хэмжээнд нас баралтын нэгдүгээрт ордог. Судалгаас үзэхэд куркумин нь зүрхний өвчин түүний эрт болон хожуу үеийн хүндрэлүүдээс урьдчилан сэргийлэхэд тусалдаг. /3/
Тодруулбал, энэ нь эндотелийн үйл ажиллагаа эсвэл цусны судасны хатуурлаас сэргийлэх, сайжруулахад тусалдаг. /4/
Эндотелийн үйл ажиллагааны алдагдал нь зүрхний өвчний гол шалтгаан бөгөөд цусны даралт ихсэх, цус бүлэгнэлт болон бусад янз бүрийн хүчин зүйлийн эх үүсвэр болдог юм. /5/
Турмерик нь хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэхэд тусалдаг.
Куркумин нь хорт хавдрыг эмчлэхэд тустай өвслөг ургамал болохыг судалж, олон төрлийн хорт хавдрын өсөлт, хөгжилд нөлөөлдөг болохыг тогтоожээ. /6/
Судалгаанаас үзэхэд энэ нь:
· Хорт хавдрын эсийг үхүүлэх
· Ангиогенезийг бууруулах (хавдрын эсийн тэжээгч судас)
· Үсэрхийллийг бууруулах (хорт хавдрын тархалтыг бууруулах) /7/
Куркумин нь Альцгеймерийн өвчнийг эмчлэхэд тустай байж болно.
Альцгеймерийн өвчин нь сэтгэцийн эмгэгийн хамгийн түгээмэл хэлбэр бөгөөд зөнөгрөх өвчний тохиолдлын 70% -д нөлөөлдөг. /8/
Альцгеймерийн өвчинд үрэвсэл, исэлдэлтийн гэмтэл чухал үүрэг гүйцэтгэдэг нь мэдэгдэж байгаа бөгөөд куркумин нь хоёуланд нь ашигтай нөлөө үзүүлдэг болохыг тогтоожээ. /9/
Нэмж дурдахад, куркумин нь Альцгеймерийн өвчний улмаас үүссэн амилоид товруу гэж нэрлэгддэг уургийн бөөгнөрөлийг арилгахад тусалдаг болохыг судалгаа харуулж байна. /10/
Үений үрэвсэлийн артриттай өвчтөнүүдэд куркумин ашиг тустай байдаг.
Остеоартриттай хүмүүст хийсэн судалгаагаар куркумин хэрэглэсэн хүмүүс хэрэглээгүй хүмүүстэй харьцуулахад өвдөлтийг намдаахад илүү үр дүнтэй болох нь тогтоогдсон /11/бөгөөд судалгаагаар үр нөлөө нь стероид бус үрэвслийн эсрэг эм (NSAID)-тай төстэй /12/ болохыг тогтоожээ.
1. Antioxidant Potential of Curcumin-A Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials- Karolina Jakubczyk 1, Aleksandra Drużga 1, Janda Katarzyna 1, Karolina Skonieczna-Żydecka 1, Antioxidants (Basel). 2020 Nov 6;9(11):1092.doi: 10.3390/antiox9111092.
2. Short-term curcumin supplementation enhances serum brain-derived neurotrophic factor in adult men and women: a systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials- Payam Sarraf 1, Mohammad Parohan 2, Mohammad Hassan Javanbakht 3, Sakineh Ranji-Burachaloo 4, Mahmoud Djalali 5, Nutr Res. 2019 Sep:69:1-8.doi: 10.1016/j.nutres.2019.05.001. Epub 2019 May 9.
3. Curcumin as a potential protective compound against cardiac diseases- Shuai Jiang 1, Jing Han 2, Tian Li 3, Zhenlong Xin 3, Zhiqiang Ma 4, Wencheng Di 5, Wei Hu 6, Bing Gong 7, Shouyin Di 4, Dongjin Wang 8, Yang Yang 9, Review. Pharmacol Res. 2017 May:119:373-383. doi: 10.1016/j.phrs.2017.03.001.
4. Curcumin supplementation improves vascular endothelial function in healthy middle-aged and older adults by increasing nitric oxide bioavailability and reducing oxidative stress- Jessica R. Santos-Parker,1 Talia R. Strahler,1 Candace J. Bassett,1 Nina Z. Bispham,1 Michel B. Chonchol,2 and Douglas R. Seals1. Aging (Albany NY). 2017 Jan; 9(1): 187–205.
5. Curcumin and Endothelial Function: Evidence and Mechanisms of Protective Effects- Maryam S Karimian 1, Matteo Pirro 2, Thomas P Johnston 3, Muhammed Majeed 4, Amirhossein Sahebkar 5. Review. Curr Pharm Des. 2017;23(17):2462-2473.
6. The Role of Curcumin in Cancer Treatment- Vasiliki Zoi,1,2 Vasiliki Galani,2 Georgios D. Lianos,3 Spyridon Voulgaris,1,4 Athanasios P. Kyritsis,1 and George A. Alexiou1,4, Biomedicines. 2021 Sep; 9(9): 1086.
7. Curcumin inhibits angiogenesis in endothelial cells using downregulation of the PI3K/Akt signaling pathway- Maryam Astinfeshan a, Yousef Rasmi a b, Fatemeh Kheradmand a, Mojtaba Karimipour c, Reza Rahbarghazi d e, Pornanong Aramwit f, Mahdyeh Nasirzadeh a, Behrokh Daeihassani g, Alireza Shirpoor h, Zafar Gholinejad a, Ehsan Saboory i. Food Bioscience. Volume 29, June 2019, Pages 86-93
9. Use of curcumin in diagnosis, prevention, and treatment of Alzheimer's disease- Min Chen,1 Zhi-Yun Du,1 Xi Zheng,1,2,3,4 Dong-Li Li,3,4 Ren-Ping Zhou,2 and Kun Zhang, Ph.D.1,3,4, Neural Regen Res. 2018 Apr; 13(4): 742–752.
10. Protective Effects of Indian Spice Curcumin Against Amyloid Beta in Alzheimer’s Disease- P. Hemachandra Reddy,1,2,3,4,5,6,7 Maria Manczak,1 Xiangling Yin,1 Mary Catherine Grady,1 Andrew Mitchell,1 Sahil Tonk,1 Chandra Sekhar Kuruva,1 Jasvinder Singh Bhatti,1,8 Ramesh Kandimalla,1,4 Murali Vijayan,1 Subodh Kumar,1 Rui Wang,1 Jangampalli Adi Pradeepkiran,1 Gilbert Ogunmokun,1,9 Kavya Thamarai,1 Kandi Quesada,1 Annette Boles,7 and Arubala P Reddy9. J Alzheimers Dis. Author manuscript; available in PMC 2018 Feb 2.
11. In patients with osteoarthritis, is curcumin, compared to placebo, effective in reducing pain?- Morgan Van Ameyde, DO1 and Jeffrey Hodgden, MD2. J Okla State Med Assoc. Author manuscript; available in PMC 2022 Oct 26.
12. Therapeutic effects of turmeric or curcumin extract on pain and function for individuals with knee osteoarthritis: a systematic review-Kristopher Paultre,corresponding author1,2 William Cade,2 Daniel Hernandez,3 John Reynolds,4 Dylan Greif,2 and Thomas Michael Best5. BMJ Open Sport Exerc Med. 2021; 7(1): e000935.
Commentaires